Enerji Petrol Gaz Yayın Grubu tarafından düzenlenen 9. Türkiye Enerji Zirvesi Antalya Regnum Carya Otel’de gerçekleştirildi. Zirve’nin ilk günü düzenlenen Türkiye Akaryakıt Piyasaları konulu oturuma konuşmacı olarak katılan TABGİS Başkanı Ferruh Temel Zülfikar, Akaryakıt Sektörünün Acil Sorunları ve Çözüm Önerileri başlıklı bir sunum gerçekleştirdi.

Moderatörlüğünü Enerji Yayın Grubu Başkanı Sertaç Komsuoğlu’nun yaptığı oturumun açılış konuşmasını EPDK Petrol Piyasası Dairesi Başkanı Abdullah İnce gerçekleştirdi. TABGİS Başkanı Ferruh Temel Zülfikar’ın yanı sıra ADER Yönetim Kurulu Üyesi Hüseyin Latifoğlu, PETDER Başkanı Selim Şiper, PÜİS Başkanı İmran Okumuş konuşmacı olarak katıldılar. Sektörel konuların aktarıldığı oturumu EPDK Denetim Dairesi Başkanı Tamer Yılmaz, EPDK LPG Piyasası Dairesi Başkanı Muhammed Demir, EPDK Başkan Yardımcısı Hamdi Bildirici de izledi.

“Dağıtıcı ve Bayi Marjı Enflasyona Göre Belirlenmelidir”

TABGİS Başkanı Ferruh Temel Zülfikar, EPDK’nın Akaryakıt Fiyatlarının Takibine İlişkin Kurul Kararı’na göre belirlenen bayi ve dağıtıcı paylarının enflasyon oranının oldukça altında seyrettiğini belirterek dağıtıcı ve bayi marjının enflasyona göre belirlenmesi gerektiğini ifade etti. Ülkemizde akaryakıt istasyonlarının genel giderlerinin çok yüksek olduğunu söyleyen Zülfikar, dağıtıcı ve bayi paylarının İngiltere, İtalya, Fransa ve Almanya ile uyumlu olması gözetilirken, maliyetlerin ve ekonomik koşullarının ülkelerle çok farklı olduğunun gözden kaçırıldığını belirterek şunları söyledi: “Kurul kararı nedeniyle, petrol piyasasında fiyatlar serbestçe belirlenemiyor ve piyasa üzerinde çok sıkı bir fiyat baskısı oluşturularak tavan fiyat bir anlamda “sürekli” uygulanıyor. Dağıtıcı ve bayi marjlarına Mayıs ayından bu yana olağanüstü artışa geçen maliyetler yansıtılamıyor. Şu anda marjımız enflasyon seviyesinin yüzde 26 altında seyrediyor” dedi.

Zülfikar, dağıtıcı ve bayi marjının enflasyon oranında güncellenmesi gerektiğini, mevcut Kurul Kararı’nın sektörün ithalat, üretim, dağıtım parametreleri ile bunların maliyetlerini gözetecek şekilde değiştirilmesini önerdi.

Kredi Kartı Takas Komisyon Oranlarındaki Artış, Litrede 8 Kuruşluk Erimeye Neden Oldu

TABGİS Başkanı, akaryakıt istasyonlarının en yüksek maliyet kalemlerinin; personel, kredi kartıyla yapılan satışlar, elektronik sistemler üzerinden yapılan satışlar, nakliye ve finansal promosyonlar ile sadakat kartları olduğunun altını çizdi.

Zülfikar, istasyonların kredi kartıyla satış oranının yüzde 60 civarında olduğunu belirterek Nisan ayında takas komisyon oranının yüzde 1,46 iken, Ekim ayında yüzde 2,32’ye yükseldiğini, 6 ayda en az yüzde 59’luk bir artış gösteren komisyon oranlarının motorin satışlarında litrede 8 kuruşluk erimeye neden olduğunu söyledi.

Elektronik Sistemler Aracılığıyla Yapılan Satışlar Düzenlenmelidir   

Elektronik sistemlerle yapılan satışlarda şeffaflık olmadığını belirten Zülfikar, sistemin dağıtım şirketinin kontrolünde işlediğini, bayinin ne kadar iskonto uygulandığını ve bu iskontonun ne kadarının kendisine yansıtıldığını göremediklerini belirtti.

Sistem üzerinde rekabet koşullarına aykırı olmayacak şekilde dağıtıcıların teknolojik altyapıyı oluşturmalarını ve yüzde 15’lik pazar payı sınırı ile 5 bin ton sınırının denetlenmesi gerektiğini söyleyen Zülfikar, ayrıca dağıtım şirketleri tarafından, müşterilere verilecek olan iskontolardan bayiye yansıtılacak iskonto oranına, yemek kartı hizmeti veren firmalara getirilen üst sınır uygulaması örneğindeki gibi bir üst sınır getirilmesini önerdi.

Elektronik Satışlar Bayi Satışı Değildir

TABGİS Başkanı, elektronik sistem üzerinden yapılan satışların bayi satışı olmadığını özellikle vurgulayarak dağıtım şirketleri ile bayiler arasında imzalanmış olan prim ve tonaj taahhüdü sözleşmelerinde bu satışların dikkate alınmadığını, ayrıca sistemle ilgili tüm ekipmanın dağıtım şirketinin malı olduğunu sadece ariyet hakkının bayiye tanındığını sözlerine ekledi. 

Finansal Aracılık Hizmetleri Uygulamadan Kaldırılmalıdır

Elektronik sistem üzerinden akaryakıt satışı yapılan, finansal aracılık hizmeti uygulamasını eleştiren ve bu uygulamanın piyasada çok ciddi bir haksız rekabet yarattığını söyleyen Zülfikar, “Çoğunluğu yemek kartı hizmeti veren firmalar kendi sektörlerinde yarattıkları kaos nedeniyle kendi işlerini bırakıp faaliyetlerini bu yolla akaryakıt ticaretine çeviriyorlar. Bu şirketler hiçbir yatırıma ve sektörle ilgili mevzuatın hiçbir yükümlülüğüne katlanmak durumunda olmadan kolaylıkla akaryakıt satışı yapabiliyorlar. Bu haksız uygulamanın hemen kaldırılmasını istiyoruz” şeklinde konuştu.

Benzin ve Motorin Satışları Günlük Ortalaması 6.776 Lt

Bayilerin finansal aracılık hizmeti gibi haksız uygulamalarla ve yüksek maliyetler karşısında gücünün hiç kalmadığını ifade eden TABGİS Başkanı, Türkiye benzin ve motorin günlük satış ortalamasının 6.776 Lt olduğunu, bu tonajlarla bu yükün altından kalkılmasının imkansız hale geldiğini, bu sebeple önerdikleri düzenlemelerin bir an önce hayata geçirilmesini istediklerini söyledi. 

Finansal Promosyonlar ve Sadakat Kartı Uygulaması Kaldırılmalıdır

Zülfikar, sektörde finansal promosyonların pazarlama taktiği dışına çıkılarak dağıtıcılarca sürekli hale getirildiğini, hatta bankaların dağıtım şirketlerinin bilgisi dışında sektöre yönelik promosyon kampanyaları düzenleyebilecekleri kadar da kontrolün kaybedilmiş olduğunu belirtti. Diğer yandan promosyonlara ilişkin maliyetin Kanun’un emrettiği gibi belgelerle birlikte şeffaf, açık bir şekilde bayilere bildirilmediğini vurguladı.

TABGİS Başkanı, benzer şekilde sadakat kartlarında da müşterinin kartındaki puanın kullanılıp kullanılmadığını bayinin bilemediğini, dağıtım şirketlerinin havuz sistemi adı altında bayilerden kestikleri puan karşılıklarının ise bayinin alacaklı olması halinde sistemin karmaşıklığı ve şeffaf olmaması nedeniyle bayilerin bu haklarından da yoksun bırakıldığının altını çizerek hem finansal promosyonların hem sadakat kartların piyasadan kaldırılması gerektiğini söyledi.

Nakliye Ücretleri Bayi Marjının Dışında Belirlenmelidir

Ferruh Temel Zülfikar, nakliye maliyetinin bütün yükünün bayi üzerinde olduğunu, akaryakıt fiyatlarındaki artış nedeniyle sıklıkla güncellenmesi gereken bu maliyetin mevcut uygulamada kontrol edilemediğini ve bu sebeple nakliye ücretlerinin bayi marjı dışında belirlenmesini istediklerini söyleyerek bu konuda 2005 öncesindeki gibi bir düzenlemenin de yapılarak nakliye ücretlerinin kilometre referans aralıklarına göre belirlenmesini önerdi.