Sağlık Bakanlığı, Coronavirüs Bilim Kurulu’nun önerileriyle kontrollü normalleşme süreci kapsamında 11 sektöre yönelik alınması gereken tedbirleri “Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi”nde yayımladı.

Rehberde, akaryakıt istasyonlarında iş yerine yönelik, müşterilere yönelik ve personeli korumaya yönelik alınması gereken önlemler de yer alıyor.

İş Yerine Yönelik Önlemler

• Maskesiz ve maskeyi uygun şekilde kullanmayan (burun ve ağız kapalı şekilde) kullanmayan müşteriler içeri alınmamalıdır.
• Çalışan ve müşteri dâhil 4 metrekareye 1 kişi olacak şekilde içeriye müşteri alınmalıdır. Bu kurala göre iş yeri kapasite bilgisi kapıya asılmalıdır.
• Sosyal mesafe kurallarına (en az 1 metre, 3-4 adım) uyulmalı, sıra beklenmesi gereken her yerde (ödeme alanları vb.) mesafe yer işaretleriyle belirlenmelidir.
• Sıra bekleyen müşteriler iş yeri dışında sosyal mesafe kurallarına göre belirlenmiş işaretlerde beklemelidir.
• Akaryakıt istasyonu marketi girişinde müşteriler tarafından kullanılmak üzere alkol bazlı el antiseptiği veya en az %70’lik alkol içeren kolonya bulundurulmalıdır. El antiseptiğinin doluluk durumu belirli aralıklarla kontrol edilmeli ve her zaman dolu olması sağlanmalıdır.
• Müşterilerin akaryakıt istasyonu marketine tek başlarına girmeleri istenmelidir.
• Akaryakıt istasyonu marketi dışında sıra oluşması durumunda sosyal mesafenin korunması sağlanmalı, kalabalık oluşmasını engelleyecek önlemler alınmalıdır.
• Akaryakıt istasyonu marketinde yer alan ürünler mümkün olduğunda cam veya tezgâhların arkasında korumaya alınmalıdır.
• Akaryakıt istasyonu marketlerinde ambalajsız gıda satışı yapan personel tek kullanımlık eldivenler kullanarak servis yapmalı, her müşteriden sonra eldivenler çıkarılmalı ve kapaklı çöp kutusu/çöp torbasına atılmalıdır.
• Personel ile müşteri arasına, direkt temas kurmalarının önlenebilmesi ve damlacık yoluyla bulaşın engellenmesi amacıyla şeffaf bir bariyer yerleştirilmelidir.
• Müşterilerin ödemelerinde tercihen temassız olmak üzere nakit olmayan ödeme yapmaları teşvik edilmelidir.

Müşterilere Yönelik Önlemler

• Müşterilerin akaryakıt istasyonu marketinin girişinde görünür bir yere asılmış olan ve içeride uyulması beklenen kuralları açıklayan bilgilendirmeyi okuması sağlanmalıdır.
• Müşteriler, diğer müşteriler ve çalışanlar ile aralarında sosyal mesafeyi sağlamaları konusunda uyarılmalıdır.
• Müşterilerin maskeli olarak akaryakıt istasyonunda alışveriş yapması sağlanmalıdır. Bu tip iş yerleri ve genel olarak toplum içinde kuralına uygun olarak basit bez maske takılması yeterlidir. Girişte maskesi olmayanlar için maske bulundurulmalıdır.
• Müşteri akaryakıt istasyonundaki markete girdiğinde alkol bazlı el antiseptiği veya en az %70’lik alkol içeren kolonya ile ellerini ovalamalıdır.
• Müşteriler, akaryakıt istasyonu marketinde satışa sunulan paketli olmayan gıda maddelerine seçme amacıyla dokunmamalıdır. Bu ürünleri çalışanlar vermelidir.
• Müşteriler, akaryakıt istasyonu marketinde mecbur kalmadıkça yüzeylere dokunmamalıdır. Dokunulduğunda el antiseptiği kullanılmalıdır.
• Müşterilerin market içinde mümkün olduğu kadar kısa süre kalması sağlanmalıdır.

Personeli Korumaya Yönelik Önlemler

• Çalışan personelin COVID-19’un bulaşma yolları ve korunma önlemleri hususunda bilgilenmesi sağlanmalıdır.
• Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtileri olan personel çalıştırılmamalıdır.
• Personel çalışırken ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtiler gelişirse, tıbbi maske takılı olarak sağlık kuruluşuna yönlendirilmelidir.
• Çalışan personelin tümü kuralına uygun maske takmalı, maske nemlendikçe ya da kirlendikçe değiştirilmeli,  eğiştirilmesi öncesinde ve sonrasında el antiseptiği kullanılmalıdır.
• Akaryakıt istasyonuna dahil açık ve kapalı tüm alanlarda hizmet verme sırasında müşteri ile 1 metreden daha uzak mesafede bulunulmalıdır.
• Eldivenin doğru kullanılmaması COVID-19 bulaşma riskini artırabileceğinden çalışanlar müşteriden para veya fiş alırken teması önlemek için eldiven kullanmamalıdır. El antiseptiği kullanılması yeterli olacaktır.
• Çalışan personelin el hijyenine dikkat etmesi sağlanmalıdır. El hijyenini sağlamak için, eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır.
• Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
• Çalışan personel dinlenme alanlarında en az 1 metrelik sosyal mesafeyi korumalı ve maske takmayı sürdürmelidir. Yemek yerken ya da su/çay/kahve içilirken, maske çıkarılacağı için bunun yapıldığı kapalı alanda aynı anda birden fazla kişinin olmaması sağlanmalıdır.
• Akaryakıt istasyonlarının market bölümlerinde yayınlanan/yayınlanacak “COVID-19 Kapsamında Market ve Süpermarketlerde Alınması Gereken Önlemler” de ayrıca uygulanacaktır.
• Akaryakıt İstasyonunda Yeme-İçme ve Dinlenme Tesisi bulunması durumunda yayınlanan/yayınlanacak “COVID-19 Kapsamında Restoran, Lokanta ve Kafelerle İlgili Alınması Gereken Önlemler” buralarda da ayrıca uygulanacaktır.
• Akaryakıt İstasyonunda Oto-Yıkama Bölümü bulunması durumunda yayınlanan/yayınlanacak “COVID-19 Kapsamında Oto Yıkamalarda Alınması Gereken Önlemler” buralarda da ayrıca uygulanacaktır.
• Akaryakıt İstasyonlarında Oto servis, Tamirhane, Lastik Değişim İstasyonu bulunması durumunda yayınlanan/yayınlanacak “COVID-19 Kapsamında Oto servis, Tamirhane ve Lastik Değişim Yerlerinde Alınması Gereken Önlemler” buralarda da ayrıca uygulanacaktır.
• Akaryakıt İstasyonlarında Mescit bulunması durumunda yayınlanan/yayınlanacak “COVID-19 Kapsamında Cami ve Mescitlerde Alınması Gereken Önlemler” buralarda da ayrıca uygulanacaktır.

Ortam Temizliği, Dezenfeksiyonu ve Havalandırma

• Kapalı alanlar her gün su ve deterjanla düzenli olarak temizlenmelidir.
• Akaryakıt istasyonu marketinde özellikle sık dokunulan yüzeylerin (kapı kolları, telefon ahizeleri, masa yüzeyleri gibi) temizliğine dikkat edilmelidir. Bu amaçla, su ve deterjanla temizlik sonrası dezenfeksiyon için 1/100 sulandırılmış (5 litre suya yarım küçük çay bardağı) “ No: 7681-52-9) kullanılmalıdır.
• Klor bileşikleri ile temizlik yapılmasının uygun olmadığı yazar kasa, bilgisayar klavyeleri, telefon ve diğer cihaz yüzeyleri %70’lik alkolle silinerek dezenfeksiyon sağlanmalıdır.
• Müşteriler ödeme terminalini kullanır ve dokunurlarsa hemen arkasından %70’lik alkol ile temizlenmelidir.
• Temizlik yapan personelin maske ve eldiven kullanması sağlanmalıdır. Temizlik sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp iş yerindeki çöpe atmalı ve ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkamalıdır.
• İş yerlerinin kapı ve pencereleri açılarak sık havalandırılması sağlanmalıdır.
• Merkezi havalandırma sistemleri bulunan yerlerde havalandırması temiz hava sirkülasyonunu sağlayacak şekilde düzenlenmeli, havalandırma sistemlerinin bakımı ve filtre değişimleri üretici firma önerileri doğrultusunda yapılmalıdır.

Lavabo ve Tuvaletler

• Tuvaletlerde %70 alkollü el antiseptiği bulundurulmalıdır.
• Tuvalet alanlarına giriş kapıları otomatik kapı sistemine çevrilmelidir. Bu imkân yoksa tuvalet alanına giriş kapılarını kolları çok sık dezenfetkte edilmelidir.
• Tuvaletlerin zeminleri, klozetler, pisuvarlar, lavabolar, musluk ve batarya başlıkları, kapı kolları sık sık temizlenir, dezenfekte edilmelidir.
• Tuvalet ve lavaboların temizlik saatleri kayıt edilmelidir ve görünür şekilde asılmalıdır.
• Tuvaletlerde eksik malzeme olmamalı, devamlı sıvı sabun, tuvalet kâğıdı ve kağıt havlu bulundurulmalıdır.
• El kurutma fanları kullanıma kapatılmalıdır. Tek kullanımlık kâğıt havlular kullanılmalıdır.
• Tuvalet temizliği yapacak personel eldiven, maske ve gözlük/siperlik kullanmalıdır.
• Tuvaletlerde hijyen bilgilendirme ve uyarı afişleri olmalıdır.

COVID-19 Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi’nin tamamına buradan ulaşabilirsiniz.