Petrol Piyasası Kanunu (Kanun) ile Kurumumuza verilen yetki kapsamında, dağıtıcısını değiştirmek isteyen bayilerin yeni dağıtıcısından akaryakıt alabilmek için Kurumumuza başvurarak lisanslarını tadil ettirmeleri şarttır. Mevcut bayilik sözleşmesinin süresi dolmayan ve sözleşmesinin geçerliliği devam eden bayilerin lisans tadil başvurusunda bulunmasına gerek yoktur.

Kanun uyarınca bir bayinin sadece bir dağıtıcısı olabileceğinden, bayilik lisansındaki dağıtıcı bilgisinin tadili için mevcut bayilik sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi gereklidir. Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça bayilik sözleşmesinin sona erme anı, tek taraflı fesih ihbarının sözleşmenin karşı tarafına vardığı, karşılıklı fesih protokolünün imzalandığı, sözleşme süresinin dolduğu veya sözleşmenin ortadan kalktığının tespitine dair bir mahkeme kararının alındığı tarih olarak kabul edilmektedir.

Bu noktada lisans tadili için bayilik sözleşmesinin sebepten bağımsız ve şartsız olarak sona erdiğinin tespiti gereklidir. Belirtilen tespitin yapılabilmesi için ise sözleşme taraflarından en az birinin mevcut bayilik sözleşmesinin sona erdiğini ileri sürmesi ve sözleşmenin sona erdiği bilgisinin sözleşmenin karşı tarafına da varmış olması gerekmektedir.

Özellikle tek taraflı veya karşılıklı fesih gerekçesi olarak gösterilen, rekabet mevzuatından kaynaklı karar ve düzenlemeler ile diğer muhtelif sebepler lisans tadilinin yapılması ya da başvurunun reddi bakımından önem arz etmemektedir. Bu kapsamda sözleşme feshine gerekçe olarak gösterilen intifa, tapuya şerh edilmiş kira veya benzeri etkiye sahip diğer yazılı sözleşmeler Kurumumuzun lisans işlemlerinde aranmadığından, bayilik sözleşmesi haricindeki bu tür sözleşmelerin nihai durumunun lisans tadil işlemleriyle ilgisi bulunmamaktadır.

Öte yandan dağıtıcı lisansı sahibiyle olan sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesinden itibaren bir dağıtıcı ile yapılan yeni bayilik sözleşmesini üç ay içerisinde Kurumumuza ibraz ederek lisans tadil talebinde bulunmayan bayilerin lisansı ilgili mevzuat uyarınca sona ermektedir.

          Bayilik sözleşmesi sona ermesine karşın başka bir dağıtıcıyla yeni bayilik sözleşmesi yaparak lisans tadil başvurusunda bulunmamış bayilerin, lisanslarına kayıtlı dağıtıcıdan bayilik sözleşmesi geçerli olduğu sırada temin ederek stokladıkları akaryakıtı lisansları geçerli olduğu sürece kullanıcılara satmasında sakınca bulunmamaktadır.

Bayilik sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesine rağmen taraflar sözleşme ilişkisinin devamını isterlerse, belirli süreli, dağıtıcının tip sözleşme örneğine uygun, tek elden satış sözleşmesi niteliğinde ve yeni bir bayilik sözleşmesi yapılması icap eder. Bu halde mevcut dağıtıcıyla yeni bir sözleşme yapıldığından lisans tadil başvurusunda bulunulmasına gerek yoktur. Bayinin, yenilediği sözleşmeye istinaden lisansına kayıtlı dağıtıcıdan akaryakıt teminine devam etmesi de Kanun'un getirdiği “dağıtıcısı dışındaki diğer dağıtıcı ve onların bayilerinden ikmal yapmama” yükümlülüğüne aykırılık teşkil etmemektedir. Fakat bayilik lisansının sona ermemesi için aynı dağıtıcıyla yapılan yeni bayilik sözleşmesinin önceki sözleşmenin sona ermesinden itibaren üç ay içerisinde Kurumumuza sunulması gerekmektedir.

Bayilerin dağıtıcıları ile yapacakları tek elden satış sözleşmesine göre bayilik faaliyetini yürüteceği Kanun’da açıkça hüküm altına alındığından, bayilik sözleşmesi sona ermiş bayilik lisansı sahiplerinin yukarıda belirtilen nitelikleri taşıyan bir bayilik sözleşmesi yaparak sözleşmesini yenilemesi ve sözleşmesi yenilenmeden lisansına kayıtlı dağıtıcıdan dahi akaryakıt temin etmemesi gerekmektedir.

Kamuoyuna ve ilgililere duyurulur.