Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca hazırlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmelik, 18 Ocak tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yönetmeliğe göre, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren, 50 ve daha fazla çalışanın bulunduğu, 6 aydan fazla devam eden sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde işveren, iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili çalışmalarda bulunmak üzere kurul oluşturulacak.

Yönetmelik, 50 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerini kapsıyor

Yönetmelik, 20 Haziran 2012 tarih ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren, 50 ve daha fazla çalışanın bulunduğu, 6 aydan fazla devam eden sürekli işlerin yapıldığı işyerlerini kapsıyor.

Yönetmelikle iş sağlığı ve güvenliği kurullarının hangi işyerlerinde kurulacağı, kurulların oluşumu, görev ve yetkileri, çalışma usul ve esasları ile birden çok kurul bulunması halinde kurullar arasında koordinasyon ve işbirliği yöntemlerinin belirlenmesi amaçlanıyor.

6 aydan fazla süren asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunuyorsa

Asıl işveren ile alt işverenin çalışan sayıları ayrı ayrı 50 ve daha fazla ise asıl işveren ve alt işverenin ayrı ayrı kurul kurması gerekiyor. Faaliyetlerin yürütülmesi ve alınan kararların uygulanması konusunda işbirliği ve koordinasyonu asıl işveren sağlamalıdır.

Çalışan sayısı 50 olan işveren kurul oluşturacak

Alt işverenin çalışan sayısı 50 ve daha fazla, asıl işverenin çalışan sayısı 50'nin altında ise iş yerinde kurul alt işverence oluşturulmalıdır. Asıl işverenin, alt işverenin oluşturduğu kurula işbirliği ve koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci ataması gerekiyor.

Asıl işveren ve alt işverenin çalışan sayıları ayrı ayrı 50'nin altında ve toplam çalışan sayısı 50'den fazla ise koordinasyon asıl işverence yapılmalı, asıl işveren ve alt işverence birlikte kurul oluşturulmalıdır.

Asıl işveren ile alt işveren ilişkisi bulunmayan yerlerde, aynı çalışma alanında birden fazla işverenin bulunması ve birden fazla kurulun oluşturulması halinde işverenler, birbirlerinin çalışmalarını etkileyebilecek kurul kararları hakkında diğer işverenleri bilgilendirmelidir. İşverenlerin iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun kurul kararlarını uygulamalıdır.

Kurulun kurulacağı diğer işyerleri ve kurulun oluşumu

İşverene bağlı, fabrika, müessese, işletme veya işletmeler grubu gibi birden çok işyeri bulunduğu hallerde 50 ve daha fazla çalışanın bulunduğu her bir işyerinde ayrı ayrı kurul kurulması gerekiyor. Kurulun başkanı işveren veya işveren vekili, kurulun sekreteri ise iş güvenliği uzmanı olabilir.

Kurula Verilecek Eğitimler

Yönetmeliğe göre işveren tarafından, kurulun üyeleri ve yedeklerine iş sağlığı ve güvenliği konularında eğitim verilmelidir. Eğitimler kurulun görev ve yetkileri, iş sağlığı ve güvenliği konularında ulusal mevzuat ve standartlar, sıkça rastlanan iş kazaları ve tehlikeli vakaların nedenleri, iş hijyeninin temel ilkeleri, acil durum önlemleri, meslek hastalıkları gibi konular da olabilir.

Kurulun Görevleri     

İşyerinin niteliğine uygun iş sağlığı ve güvenliği iç yönerge taslağı hazırlanması, işverenin veya işveren vekilinin onayına sunulması ve yönergenin uygulanmasının izlenmesi,

İş sağlığı ve güvenliği konularında çalışanlara yol gösterilmesi,

İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tehlikeleri ve önlemlerin değerlendirilmesi, tedbirlerin belirlenmesi, işveren veya işveren vekiline bildirimde bulunulması,

Meslek hastalığında veya iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili tehlike halinde gerekli araştırma ve incelemelerin yapılması, alınması gereken tedbirlerin raporla tespit edilmesi,

İşyerinde yangın, doğal afet, sabotaj ve benzeri tehlikeler için alınan tedbirlerin yeterliliğinin ve ekiplerin çalışmalarının izlenmesi.

Ayrıca kurul üyeleri, kendilerine verilen görevleri yapmalarından dolayı hak kısıtlamasına uğramamalı, kötü davranış ve muameleye maruz kalmamalıdırlar.

Kurulun toplanma süresi

Kurulların ayda en az bir kez toplanmalıdır. Ancak kurul, işyerinin tehlike sınıfını dikkate alarak, sürenin 2 ya da 3 ay olarak belirlenmesine karar verebilir. Ayrıca ölümlü, uzuv kayıplı kaza veya özel tedbir gerektiren önemli hallerde üyelerden herhangi biri, kurulu olağanüstü toplantıya çağırabilir.

Kurul, katılanların salt çoğunluğuyla karar alabilir, çekimser oy ise kullanılamaz. Oylar eşit ise başkanın oyu kararı belirleyen faktördür. Alınan kararların gereği yapılmak üzere ilgililere duyurulması gerekiyor. Ayrıca çalışanlara duyurulması faydalı görülen konular işyerinde ilan edilmelidir.

İşverenin veya işveren vekilinin kurula ilişkin genel yükümlülüğü

İşveren veya işveren vekilinin kurul için gerekli toplantı yeri, araç ve gereçleri sağlaması gerekiyor. İşveren veya işveren vekili, kurulca hazırlanan toplantı tutanaklarını, kaza ve diğer vakaların inceleme raporlarını ve kurulca işyerinde yapılan denetim sonuçlarına ait kurul raporlarını, iş müfettişlerinin incelemesini sağlamak amacıyla işyerinde bulundurmalıdır.

Kurulun yükümlülüğü

Kurullar, yapacakları tekliflerde, bulunacakları tavsiyelerde ve verecekleri kararlarda işyerinin durumunu ve işverenin olanaklarını göz önünde bulundurmalıdır. Yönetmeliğe göre kurul üyeleri, görevleri nedeniyle işyerlerinin yapım ve üretim teknikleri, ticari sırları ve ekonomik durumları hakkında gördükleri ve öğrendiklerini gizli tutmaları gerekiyor. Kurulların iş sağlığı ve güvenliği yönünden teftiş yapmaya yetkili Bakanlık iş müfettişlerine işyerlerinde yapacakları teftiş ve incelemelerde kolaylık sağlamaları ve yardımcı olmaları gerekiyor.

Çalışanların yükümlülüğü

Çalışanlar sağlık ve güvenliğin korunması ve geliştirilmesi amacıyla iş sağlığı ve güvenliği kurullarınca konulan kurallara, yasaklara, alınan karar ve tedbirlere uymalıdırlar.

İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin belirlenmesi, uygulanması ve alınan tedbirlere uyulması hususunda çalışanlar kurullarla işbirliği yapmalıdırlar. Çalışanların kurullar tarafından alınan kararlar veya uygulamada karşılaştıkları güçlükler hakkında çalışan temsilcileri aracılığı ile kurula bilgi vermeleri de gerekiyor.