Enerji Petrol Gaz Yayın Grubu tarafından düzenlenen 13. Türkiye Enerji Zirvesi JW Marriott Hotel Ankara’da gerçekleştirildi.

Türkiye Akaryakıt Piyasası konulu oturumun moderatörlüğünü Enerji Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Sertaç Komsuoğlu yaptı. Oturuma konuşmacı olarak TABGİS Başkanı Murat Bilgin, ADER Başkan Yardımcısı Nergiz Kadooğlu Çifçi, PETDER Genel Sekreteri Köksal Onur İnci ve PÜİS Başkanı İmran Okumuş katıldılar.

TABGİS Başkanı Murat Bilgin, “Akaryakıt Sektöründe Marj Kıskacı ve Bayi Sorunları” başlıklı bir sunum gerçekleştirdi.

Bilgin, son yıllarda sektörün bir araya geldiği zirve toplantılarına Kamunun, özellikle de EPDK’nın ilgisinin azalmış olmasının kendilerini son derece üzdüğünü ve boğulmakta olan bir sektörün temsilcileri olarak sorunları doğrudan otorite kuruma anlatmanın öneminden bahsederek sözlerine başladı.

“Kredi kartı komisyonları yüzde 431 arttı”

TABGİS Başkanı, bayilerin en önemli giderlerinden olan kredi kartı takas komisyon oranlarının yılbaşından bu yana yüzde 431 arttığını, şu anda bir istasyonun tüm genel satışları içerisinde kredi kartıyla yapılan satışların oranının ise yüzde 85’e vardığını söyledi.

Finansman ihtiyacının da yüzde 71 arttığına vurgu yapan Bilgin, bayilerin artık dayanacak gücü kalmadığını söyledi. Bilgin, EPDK’nın maliyetleri karşılayacak şekilde  sürdürülebilir ticaret olması için kâr marjlarını acilen artırması gerektiğine dikkat çekti.

TABGİS Başkanı Bilgin, kredi kartı komisyonları konusunun TOBB Meclisi’nde de gündeme getirildiğini, bu yönde bir Kanun değişikliği yapılması için çalışıldığını söyledi.

 “Bu iş artık kendini kurtaramaz halde”

Yılbaşından bu yana akaryakıt satış fiyatlarının yüzde 71 arttığını söyleyen Bilgin, bayi marjının ise yüzde 64 arttığını, işçilik giderinin yüzde 107 arttığını, nakliye maliyetinin ise yüzde 156 arttığını kaydetti.

Tüm maliyetlerde göreceli artış olduğuna dikkat çeken Bilgin, istasyonların ciddi anlamda zarar ettiğini ifade etti. “Bu zarar havuz kârı da tehdit eder hale geldi” diyen TABGİS Başkanı, bütün kârı sadece bayi ya da sadece dağıtıcı da alsa bu işin artık kendini kurtaramaz hale geldiğini söyledi. 

“Marjı belirleyen en önemli unsur genel giderlerdir”

TABGİS Başkanı, Akaryakıt Fiyatlarının Takibine İlişkin Kurul Kararı’nın değiştirilerek marjın belirlenmesinde asgari ücret, döviz kuru, enflasyon gibi genel giderleri doğrudan etkileyen kriterlerin bulunmasını olumlu bulduklarını ancak kararın yeni versiyonundaki satın alma gücü paritesi ve merkez bankası faiz oranlarının kriter olarak alınmasını doğru bulmadıklarını hatta bu maddelere TABGİS’in dava açtığını söyledi. Bilgin, hiçbir sektörde kâr marjının bu kriterlere göre belirlenmediğini de sözlerine ekledi.

Marjı belirleyen en önemli unsurun genel giderler olduğuna dikkat çekerek Bilgin, satın alma gücü paritesi ve merkez bankası faiz oranlarının yerine kredi kartı takas komisyon oranlarının ve kredi maliyetlerinin dikkate alınması gerektiğini ifade etti.

Temmuz ayında yapılan ÖTV artışının maliyetini bayilerin karşıladığını vurgulayan TABGİS Başkanı, ciroların arttığını kredi kartı maliyetlerinin de doğru orantılı olarak yükseldiğine vurgu yaptı.

Bilgin, yeni yıldaki artışla işçilik maliyeti ve tüm genel giderlerin daha da artacağını ancak bu artışların maliyete yansıtılamadığı için bayileri daha da zor günlerin beklediğini kaydetti.

“Nakliye maliyetleri bir yılda yüzde 156 arttı”

Maliyetlerin içinde kredi kartından sonra en büyük sorunun nakliye ücretleri olduğunu belirten Bilgin, nakliyenin hem kamu tarafından kilometre esasına göre hem de toplam dağıtım payından ayrı olarak belirlenmesinin bir zorunluluk olduğunu ifade etti. Ayrıca, Bilgin nakliyede bir yılda yaklaşık yüzde 156 artan bir maliyet söz konusu olduğunu, dayanılmaz hale geldiğini söyledi. 

TABGİS Başkanı illere göre nakliye maliyeti farkı ve bayi zararlarına da dikkat çekerek bu çelişkinin düzeltilmesi gerektiğini kaydetti.

Özellikle nakliye konusu EPDK’ya götürüldüğünde “dağıtıcı firmalarınızdan isteyeceksiniz” cevabı aldıklarını ifade eden Bilgin, dağıtıcılara konunun götürüldüğünde ise “üzerimizde baskı var” cevabı aldıklarını kaydetti. Bilgin, bu sorunların çözümünde ise sektörün birlikte hareket etmesi gerektiğine dikkat çekti. 

TABGİS Başkanı, maliyetlere yeterli olacak düzeyde marjların iyileştirilmesine acilen ihtiyaç olduğunu ve bu iyileştirmenin de zamana yayılarak değil, bir seferde yapılması gerektiğini söyledi.

 “Süresiz Teminat Yerine Bir Yıl, Ciro Üzerinden Yüzde 1 Hesaplanan Teminatta ise Yarı Olacak Şekilde Düzenleme Yapılmalı”

Kaçak ve kayıt dışı ekonomiyle mücadele açısından bayilerin her türlü yükümlülüğü yerine getirdiğine vurgu yapan TABGİS Başkanı Bilgin, fatura kaçakçılığı konusunda da bu işin iki tarafı olduğunu, talebin yok edilmesi gerektiğini söyledi.

Teminat uygulamasının sadece lisanslı faaliyetle sınırlandırılması gerektiğini belirten Bilgin, süresiz teminatın bir yıl, ciro üzerinden yüzde 1 hesaplanan teminatın da yarı oranda olacak şekilde düzenlenmesi halinde sektörün bir nebze de olsa rahatlayacağını sözlerine ekledi.

Bankaların teminat mektuplarını yüzde 3-4 komisyonlarla verdiğine dikkat çeken Bilgin, bunun da bayi üzerinde yeni bir yük oluşturduğunu söyledi. TABGİS Başkanı, konu hakkında Maliye Bakanlığı ile görüşmeler yaptıklarını belirtti.

 “UTTS Sektöre Yeni Bir Yük Getirecek”

Kaçakçılığın önlenmesi amacıyla sektöre getirilen Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi uygulamasına da değinen Bilgin, bu zorunlu uygulamaların maliyetlerinin oldukça yüksek olduğunu ve sektöre büyük bir yük getirdiklerini sözlerine ekledi.

UTTS’nin sektöre yaklaşık 130 milyon dolarlık bir yük getireceğini kaydeden TABGİS Başkanı, sektörün bu kar marjlarıyla bunu kaldıramayacak durumda olduğuna dikkat çekti.

 “Buhar Geri Kazanım Sistemlerinin Sektöre Maliyeti 20 Milyar TL”

Şehir içindeki istasyonlarda yıllık 100 m3 benzin satışı olan bayiler için buhar geri kazanım sistemlerinin kurulmasının yürürlüğe girdiğini hatırlatan TABGİS Başkanı, uygulamanın sektöre maliyetinin 20 Milyar TL olduğunu söyledi.

Çevre Bakanlığı’nın geçtiğimiz haftalarda tüm sektör taraflarını bir araya getirdiğini söyleyen TABGİS Başkanı, uygulamanın sektörün her kademesinde en az 5 yıl olacak şekilde ertelenmesi ve istasyonlar için belirlenen 100 m3 limitin 500 m3’e çıkarılmasını talep ettiklerini, Bakanlıkla yapılan görüşmeler neticesinde olumlu yönde gelişmelerin olabileceğini sözlerine ekledi.

TABGİS Başkanı Murat Bilgin’in sunumuna aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.

Akaryakıt sektöründe marj kıskacı ve bayi sorunları